jedną z najbardziej podstawowych zasad etycznych w eksperymentowaniu na ludziach jest to, że eksperymentator nie powinien poddawać uczestników eksperymentu żadnej procedurze, której nie byłby skłonny podjąć. Idea ta została po raz pierwszy skodyfikowana w Kodeksie norymberskim w 1947 r., co było wynikiem procesów nazistowskich lekarzy w procesach norymberskich oskarżonych o mordowanie i Torturowanie ofiar w bezwartościowych eksperymentach. Kilku z tych lekarzy zostało powieszonych. Punkt piąty Kodeksu Norymberskiego wymaga, aby nie przeprowadzać eksperymentów, które są niebezpieczne dla badanych, chyba że sami eksperymentatorzy również biorą udział. Kodeks Norymberski wpłynął na kodeksy eksperymentów medycznych na całym świecie, podobnie jak ekspozycja eksperymentów, które od tego czasu nie podążały za nim, takich jak słynny eksperyment kiły Tuskegee.
inną zasadą etyczną jest to, że wolontariusze muszą odnieść pewne korzyści z badań, nawet jeśli jest to tylko odległa możliwość leczenia w przyszłości dla choroby, na którą mają tylko niewielką szansę. Testy na eksperymentalnych leków są czasami prowadzone na chorych z nieuleczalnym stanie. Jeśli badacz nie ma tego warunku, nie może być możliwe korzyści dla nich osobiście. Na przykład Ronald C. Desrosiers w odpowiedzi na to, dlaczego nie testował szczepionki przeciwko AIDS, którą sam opracowywał, powiedział, że nie jest zagrożony AIDS, więc nie może z tego skorzystać.
ważnym elementem nadzoru Komisji Etyki jest zapewnienie świadomej zgody podmiotów. Świadoma zgoda jest zasadą, że wolontariusze w eksperymencie powinni w pełni zrozumieć procedurę, która ma mieć miejsce, być świadomi wszystkich związanych z tym zagrożeń i wcześniej wyrazić zgodę na udział w eksperymencie. Zasada świadomej zgody została po raz pierwszy wprowadzona w badaniach armii USA nad żółtą febrą na Kubie w 1901 roku. Jednak w tym czasie nie było żadnych ogólnych ani oficjalnych wskazówek. Tak było do czasu odniesienia się do programu żółtej febry w opracowaniu Kodeksu Norymberskiego. Zostało to rozwinięte w deklaracji Helsińskiej w 1964 roku przez Światowe Stowarzyszenie Medyczne, które od tego czasu stało się podstawą wytycznych Komisji Etyki.
zwołanie komisji etycznych w celu zatwierdzenia protokołu badawczego w eksperymentach na ludziach zostało po raz pierwszy zapisane w międzynarodowych wytycznych w pierwszej rewizji deklaracji Helsińskiej (Helsinki II, 1975). Kontrowersje wzbudziła czwarta rewizja (1996) dotycząca badań placebo w krajach rozwijających się. Twierdzono, że amerykańskie badania leku przeciw HIV zydowudyna w Indiach naruszały ten wymóg. Doprowadziło to do tego, że amerykańska Agencja ds. żywności i Leków zaprzestała wprowadzania nowych rewizji w Helsinkach i zamiast tego odwołała się do rewizji z 1989 roku.
komitety etyczne są również wymagane w międzynarodowych wytycznych etycznych dla badań biomedycznych z udziałem ludzi, opracowanych przez Radę Międzynarodowych organizacji Nauk Medycznych (Cioms), organ ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia. Po raz pierwszy opublikowane w 1993 r.wytyczne CIOMS nie mają mocy prawnej, ale mają wpływ na opracowywanie krajowych przepisów dotyczących komitetów etycznych. Wytyczne COIMS koncentrują się na praktyce w krajach rozwijających się.