Li Bai

nazwy
Chiński:	李白
Pinyin:	Lǐ Bó lub Lǐ Bái
	Li Po lub Li Pai
znany również jako:	poeta Nieśmiertelny (Shīxiān, 詩仙)
Li Bai śpiewał wiersz Liang Kai (XIII wiek)

Li Bai lub Li Bo (701-762 p. n. e.)- chiński poeta żyjący w okresie dynastii Tang. Nazywany poetą nieśmiertelnym, Li Bai jest często uważany, wraz z Du Fu, za jednego z dwóch największych poetów w historii literatury chińskiej. Do dziś zachowało się około 1100 jego wierszy. Świat zachodni został wprowadzony do dzieł Li Bai poprzez bardzo liberalne tłumaczenia Japońskich wersji jego wierszy autorstwa Ezry Pounda.

Li Bai jest najbardziej znany z ekstrawaganckiej wyobraźni i uderzających taoistycznych obrazów w swojej poezji ,a także z wielkiej miłości do alkoholu (wiele jego wierszy opowiada o komicznych i czasami pouczających przygodach wędrownego pijaka). Podobnie jak Du Fu, spędził większość swojego życia podróżując; zgodnie z taoizmem, ciągłe podróże Li Bai pozwoliły mu żyć w niewinnej i radosnej uważności, odkrywając i doświadczając jak najwięcej świata, jak tylko mógł. To, że od czasu do czasu odkrywał butelki wina zamiast pięknej przyrody, jest prawdą, ale ważne jest, aby podkreślić, że dla Taoisty pijaństwo Li Bai niekoniecznie byłoby postrzegane jako występek. Trzeba przypomnieć, że takie sposoby są zgodne z Taoistyczną zasadą kwestionowania konwencji społecznych. Alkohol jest produktem naturalnej fermentacji, a nawet niektórzy nieśmiertelni taoistyczni są często przedstawiani w pijackich Stanach. Jest prawdopodobne, że większość jego wspaniałej poezji została oddana w takich pijackich Stanach. Można ją naturalnie postrzegać jako część ” drogi.”Według legendy utonął w rzece Jangcy, spadając ze swojej łodzi, pijąc, próbując objąć odbicie księżyca, a to samo w sobie stało się przypowieścią o znaczącym znaczeniu w chińskim folklorze.

wraz z Du Fu, Li Bai jest jednym z największych poetów okresu Tang. Oceniając jego poezję i poezję innych poetów Tang, należy zauważyć, że okres Tang nie był tylko czasem dobrobytu; był to również jeden z niestabilnych okresów w historii Chin. Cesarstwo Chin było przeciążone, a w połowie kariery Li Bai doznało gwałtownego buntu, który ostatecznie doprowadził do jego upadku. W VIII wieku Li Bai znajdowało się w centrum cywilizacji, która przechodziła jedną z najbardziej radykalnych zmian w swojej historii. Dlatego Li Bai, jako poeta, jest ważny nie tylko ze względu na piękno jego wiersza (który, jak został napisany w klasycznym chińskim, jest dostępny dla większości z nas tylko w tłumaczeniu), ale dlatego, że jego poezja zawiera zapis jednego z największych umysłów Chin w środku jednego z najbardziej fascynujących czasów w Chinach.

biografia

Li Bai był synem o niepewnym pochodzeniu; miejsce jego urodzenia również jest niejasne, chociaż jednym z kandydatów jest Suiye w Azji Środkowej (w pobliżu współczesnego Tokmok, Kirgistan). Jego rodzina przeniosła się do Jiangyou, w pobliżu współczesnego Chengdu w prowincji Syczuan, gdy miał pięć lat. Pozostawał pod wpływem myśli konfucjańskiej i taoistycznej, ale ostatecznie dziedzictwo rodzinne nie zapewniło mu większych możliwości w arystokratycznej dynastii Tang. Chociaż wyraził chęć zostania urzędnikiem, nie przystąpił do egzaminu na chińską służbę cywilną. Zamiast tego, począwszy od wieku 25 lat, podróżował po Chinach, delektując się winem i prowadząc beztroskie życie bardzo wbrew panującym ideom WŁAŚCIWEGO konfucjańskiego dżentelmena. Jego osobowość fascynowała zarówno arystokratów, jak i zwykłych ludzi, i został przedstawiony cesarzowi Xuanzongowi około 742 roku.

otrzymał posadę w Akademii Hanlin, która służyła jako źródło wiedzy naukowej i poezji dla cesarza. Li Bai pozostał mniej niż dwa lata jako poeta w służbie cesarza, zanim został zwolniony za nieznaną niedyskrecję. Do końca życia wędrował po Chinach. Spotkał Du Fu jesienią 744 roku i ponownie w roku następnym. Były to jedyne okazje, przy których się spotkali, ale przyjaźń pozostała szczególnie ważna dla starstruck Du Fu (przetrwało kilkanaście jego wierszy do lub o Li Bai, w porównaniu do tylko jednego Li Bai do Du Fu). W czasie buntu An Lushan zaangażował się w powstanie filialne przeciwko cesarzowi, choć zakres, w jakim było to dobrowolne, nie jest jasny. Niepowodzenie rebelii spowodowało, że po raz drugi został wygnany do YELANGU. Został ułaskawiony przed zakończeniem podróży wygnańców.

Li Bai zmarł w Dangtu, czyli współczesnym Anhui. Tradycyjnie mówi się, że utonął próbując złapać odbicie księżyca w rzece; niektórzy uczeni uważają, że jego śmierć była wynikiem zatrucia rtęcią z powodu długiej historii wchłaniania taoistycznych eliksirów długowieczności, podczas gdy inni uważają, że zmarł z powodu zatrucia alkoholem.

Poezja

przypisuje mu się ponad tysiąc wierszy, ale autentyczność wielu z nich jest niepewna. Jest najbardziej znany ze swoich wierszy yue fu, które są intensywne i często fantastyczne. Często kojarzony jest z taoizmem: jest tego silny element w jego dziełach, zarówno w wyrażanych przez nie uczuciach cudów natury, jak i w ich spontanicznym tonie. Wiele z jego największych wierszy ucieleśnia estetykę taoistyczną; wiersze wydają się bez wysiłku wyrastać z garstki zapasowych elementów, tworząc całość, która jest o wiele większa niż tylko suma jej części. W innych czasach poezja Li Bai, szczególnie w formie znanej jako gufeng, jest bardziej konfucjańska zarówno pod względem tonu, jak i moralizatorskiego stylu. Inne wersety, które przynajmniej zostały zebrane pod nazwą Li Bai, są nijakie i wydają się dość konwencjonalne.

trudno jest zrozumieć twórczość Li Bai lub jego ewolucję jako poety ze względu na naturę chińskich poetów w okresie Tang. Li Bai, jak większość poetów swoich czasów, nie zebrał żadnego ze swoich wierszy w książce. Prawie wszystkie jego wiersze są wersami okolicznościowymi-to znaczy zostały napisane na miejscu na daną okazję, taką jak ślub lub święto—które po napisaniu pozostaną w posiadaniu tego, dla kogo wiersz został napisany. W rezultacie poezja Li Bai nie została zebrana w żadnej spójnej formie aż do jego śmierci. Wiele z jego wierszy mogło zostać utraconych, a spora liczba tych, które zostały zebrane pod jego nazwiskiem, może jednak nie być przez niego.

podobnie jak geniusz Mozarta, istnieje wiele legend o tym, jak bez wysiłku Li Bai komponował swoją poezję; mówiono, że może komponować w zdumiewającej prędkości, bez korekty. Jego ulubioną formą jest jueju (pięcio-lub siedmioznakowy quatrain), z którego skomponował około 160 utworów. Posługiwanie się językiem Li Bai nie jest tak erudycyjne jak Du Fu, ale imponuje na równi ekstrawagancją wyobraźni i bezpośrednią korelacją jego swobodnej osobowości z czytelnikiem. Relacje Li Bai z naturą, przyjaźń i jego ostre obserwacje życia stanowią podstawę jego najlepszych wierszy. Niektórzy, jak Changgan xing (w tłumaczeniu Ezry Pound jako żona kupca rzecznego: list), zapisują trudy i emocje zwykłych ludzi.

jednym z najbardziej znanych wierszy Li Bai jest picie samotnie pod księżycem (月下獨酌, pinyin yuè xià Dú zhuó), który jest dobrym przykładem najsłynniejszych aspektów jego poezji – bardzo spontanicznego wiersza, pełnego naturalnych obrazów i antropomorfizmu:

wśród kwiatów jest dzbanek wina nalewam sam, ale bez przyjaciela pod ręką, więc podnoszę kielich, aby zaprosić świecący księżyc, wraz z moim cieniem stajemy się partią trzech Księżyca, chociaż nie rozumiemy picia, a cień tylko podąża za moim ciałem na próżno jeszcze czynię księżyc i cień moim towarzystwem, aby cieszyć się wiosną, zanim będzie za późno księżyc trwa, gdy śpiewam Cień rozprasza się, gdy tańczę, dopingujemy z zachwytu, gdy nie śpimy, rozdzielamy się po upiciu na zawsze utrzymamy tę nieskrępowaną przyjaźń, dopóki nie spotkamy się ponownie daleko w Drodze Mlecznej

wpływ

Li Bai jest znany na Zachodzie częściowo dzięki wersjom Ezry Pound niektórych jego wierszy w Cathay, a także dzięki integracji czterech jego utworów z Das Lied von der Erde przez kompozytora Gustava Mahlera. Były one w niemieckim tłumaczeniu Hansa Bethge ’ a, opublikowanym w antologii Die chinesische Flöte (chiński flet), która z kolei była kontynuacją francuskiego tłumaczenia.

na jego cześć nazwano krater na planecie Merkury.

• 1999. Historia społeczeństw światowych. Czwarta Edycja. Boston, MA: Houghton Mifflin. 328-329.