rozległy krajobraz Syberii jest usiany opuszczonymi synagogami, rozpadającymi się reliktami społeczności żydowskich, które kiedyś tam żyły. W 2015 roku Vladimir Levin, p. o. dyrektora Centrum Sztuki Żydowskiej Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, rozpoczął misję dokumentowania tych historycznych budynków. W towarzystwie zespołu naukowców Levin podróżował samochodem, pociągiem i samolotem przez setki mil leżących między synagogami. Wiele z nich było na skraju zaniku; były nieużywane przez dziesięciolecia, były odnawiane przez lokalne społeczności lub zostały częściowo rozebrane na materiały budowlane.
Levin wiedział, że nie może uratować każdej napotkanej synagogi, ale on i jego zespół zaczęli fotografować i opisywać budynki, aby stworzyć trwały zapis ich istnienia. Następnie przesłali te informacje do Bezalel Narkiss Index of Jewish Art, nowej internetowej bazy danych, która kataloguje szeroką gamę żydowskiej sztuki i architektury z całego świata.
„Żydzi przenoszą się z jednego miejsca do drugiego, to część naszej historii” Smithsonian.com opisując cel indeksu, który wystartował w sierpniu. „Po nas pozostaje wiele zbudowanego dziedzictwa i innego Dziedzictwa, którego już nigdy nie wykorzystamy … uważamy, że niemożliwe jest zachowanie wszystkiego, ale możliwe jest zachowanie go poprzez dokumentację.”
z ponad 260 000 wpisów, indeks jest największą na świecie cyfrową kolekcją sztuki żydowskiej, według Claire Voon z Hyperallergic, która jako pierwsza zgłosiła projekt. Począwszy od starożytności po dzień dzisiejszy, indeks kataloguje wszystko, od starożytnych Judejskich monet, przez XIV-wieczne Hebrajskie rękopisy, po rysunki współczesnych izraelskich artystów. Indeks podzielony jest na sześć kategorii—Hebrajskie iluminowane manuskrypty, obiekty sakralne i rytualne, Żydowska Sztuka pogrzebowa, Starożytna sztuka Żydowska, Współczesna sztuka Żydowska i żydowska Architektura rytualna—ale można go również wyszukiwać według obiektu, artysty, kolekcji, lokalizacji i społeczności.
naukowcy z Uniwersytetu Hebrajskiego budują to rozległe repozytorium od ponad 30 lat. Projekt został założony w latach 70. przez nieżyjącego już Bezalela Narkissa, Izraelskiego historyka sztuki, który chciał stworzyć katalog ikonografii żydowskiej podobny do indeksu sztuki chrześcijańskiej Uniwersytetu Princeton (obecnie znanego jako Index of Medieval Art).
w sumie indeks zawiera pozycje z 41 krajów, a od dziesięcioleci Centrum Sztuki Żydowskiej wysyła grupy badaczy i doktorantów na podróże dokumentacyjne po całym świecie. Na przykład po podpisaniu przez Izrael traktatu pokojowego z Egiptem w 1979 roku, izraelscy badacze ruszyli do Kairu i Aleksandrii, aby skatalogować synagogi i przedmioty rytualne używane przez społeczności żydowskie, które kiedyś tam prosperowały. Po upadku żelaznej kurtyny drużyny zostały wysłane do niedostępnych wcześniej obszarów Europy Wschodniej.
z biegiem lat projekt rozrósł się—”to nie tylko indeks ikonograficzny”, wyjaśnia Levin, „to także repozytorium żydowskiego dziedzictwa budowlanego i wizualnego w ogóle”—i nabrał większego poczucia pilności.
„nasze Centrum działa wbrew czasowi”, mówi Levin, „ponieważ staramy się dogonić rzeczy, które są zagrożone zniknięciem.”
chociaż zespoły dokumentacyjne skupiają się przede wszystkim na fotografowaniu, szkicowaniu i wyszczególnianiu zagrożonych struktur i miejsc, naukowcy czasami współpracują z lokalnymi społecznościami, aby zachęcić do zachowania żydowskich obiektów historycznych. Na przykład, kiedy Levin podróżował na Syberię w 2015 roku, natknął się na małe muzeum w odległej Republice Buriacji, w którym znajdowała się pokaźna kolekcja żydowskich przedmiotów rytualnych.
„nigdy nie zrozumieli, co z nimi zrobić” Odwiedził więc Muzeum trzy razy, aby edukować pracowników na temat tego, czym były te obiekty i jak one funkcjonowały. Po powrocie Levina do Izraela muzeum zorganizowało małą wystawę judaików.
„dziedzictwo Żydowskie należy nie tylko do Żydów” „to część lokalnego krajobrazu, to część lokalnej kultury.”
lokalna kultura ma znaczący wpływ na historyczne społeczności żydowskie, jak pokazuje indeks. Przeglądanie bazy danych ujawnia synagogi, cmentarze i dzieła sztuki wzorowane na różnych tradycjach artystycznych i architektonicznych, takich jak Bizantyjski, gotycki i Barokowy.
„każdy obiekt jest związany z miejscem produkcji i rozwojem stylistycznym w tym miejscu”, mówi Levin, ale dodaje, że sztuka żydowska jest również „pod wpływem żydowskich przedmiotów z innych miejsc.”Przestrzenie religijne zbudowane w stylu portugalskich synagog powstają w Amsterdamie, Londynie i na Karaibach, a teksty Hebrajskie drukowane w Amsterdamie można znaleźć w całej Europie Wschodniej.
teraz, gdy indeks jest online, a jego wpisy są łatwo dostępne, Levin mówi, że ma nadzieję, że odwiedzający stronę będą „pod wrażeniem bogactwa kultury żydowskiej i wzajemnych powiązań między różnymi żydowskimi diasporami.”Levin planuje również dalsze rozszerzanie bazy danych poprzez dodatkowe wyjazdy dokumentacyjne, wraz z innymi, mniej konwencjonalnymi metodami.
„próbowałem przekonać kogoś, że ilustracje z hebrajskich rękopisów mogą być dobrymi tatuażami” – mówi Levin ze śmiechem. „Nie zrobili tego— niestety, bo dokumentuję tę osobę jako obiekt sztuki żydowskiej.”